Rabu, 30 September 2015

Sansana SANGUMANG KUMAN JUHU ISIN KUJANG



SANGUMANG KUMAN JUHU ISIN KUJANG

Sinde katika Sanguman ewen ndue indange jaton bara balut awi wayah mandang je panjang. Ye hamauh ih indang Sangumang kau dengan Sangumang. Oi, Sangumang, awi ikau tulak talih mamam maharaja kanih balaku isin kujang mamam akan balut itah andau toh, awi are ampie kabun kujang mamam. “Yoh, indang,” kuan Sangumang tumbah.

Balalu harikas Sangumang tolak akan istana maharaja, palus misek dengan mamae maharaja awi je puna paharin ije kalambutan indange. “Oi, amaku maharaja tau aku balaku isin kujang akan balut ikei kue indangku andau toh, peteh indangku?” Tumbah maharaja : “ela je isi, batange mahin dia aku manenga akan keton, amon handak kuman isin kujang, imbul kabuat!” Hakarang! Indang, lalehan kaukihm nah mama, dengan anak akem” kuan Sangumang.  “Puna ih amon handak tatau, kuan maharaja tumbah kea.

Dengan kapehe atei Sangumang buli, balalu nyarita akan indang narai auh mamae maharaja. Sangumang palus dinun akal, balalu ie mansuman akan indange, tirok itong uka manduan isin kujang mamae te.

“Oi, indang, jewu itah tulak akan eka mama maharaja, indang mumah lontong eka sarangan kujang kareh, aku mampalaya mama bagandang. Amon auh tewah gandangku “pak kapak...bung.....bung....bung...” rimae hindai te. Amon tewah gandang kue mama “pak golong.....golong..... jawut....jawut... Pak golong...golong..... jawut...jawut...” te wayah indang marukat kujang mama. Kuan Sangumang dengan indange. “yoh anak kuan indang Sangumang.

Sangumang harikas golong manalih human mamae maharaja mimbit manewah gandang. Narai taloh ati puna kahanjak maharaja bagandang. Ewen ndue nampara manewah gandang, marasuk auhe hiau, metoh te indang Sangumang tolak akan likut istana maharaja mumah lontong sambil sahukan..

Dia pire pire katika hining auh tewah gandang Sangumang dengan mamae maharaja : “pak...kapak.....bung...bung...bung.....” “Oh, hindai ampie kuan atei indang Sangumang. Dia pire pire tinai hining tewah gandang : “pak... golong....golong...jawut...jawut...” Ye, te, kuan atei indang Sangumang, sambil golong marukat isin kujang, sampai kuntep lontong.....

Limbah te buli kan huma indang Sangumang maharagu kujang, batange akan barin bawui, isie akan juhu hewui pundang saluang. Sangumang paramisi buli kea bara eka mamae maharaja.

Sana sampai huma Sangumang ewen ndue indange kuman balut juhu isin kujang.” Puna balut mangat resa-resap toto.

Limbah kuman Sangumang ewen ndue indange birik lenge marasih awan eka kuman nah. Sangumang palus pehe kanaie, handak mamani, tau haranan juhu basantan ndahang tinai awi wayah pandang panjang, riwut papa herahe. Hancap Sangumang hadari akan jamban palus mantuhus arep akan talian, tame jamban palus mamani.

Narai taloh ati, Sangumang mani mambocor : pruuussssssss.....!!...pruuusss..!! lepah keroh batang danom awi tain Sangumang je mani mambocor nah. Alahan bara keroh tunek awan  oloh manyedot amas.

Hong penda danom kanih uras babusau kawan laok. Takana kea rajan tampahas, dia tahan keme danom keroh hayak ewau tai dia kalaluen kuan kawan laok. Kawan laok balaku dengan Sangumang  uka tende mamani, haranan lalau kakeroh batang danom te. Sangumang dia ulih mampatende tesaue te, juju juang tai kau prit pret sinde. Balalu kawan laok pompong hong ije eka, manirok nampie mampatende tesau Sangumang.

Kajariae ewen dinun ije tirok, uka tau mampatende tesau Sangumang, dengan manenga akan Sangumang tisin cintamani, uka ie terai mamani. Tisin te sakti tau malalus narai palaku oloh je mahapae. Uras kawan laok pakat bulat atei. Balalu ewen manalih Sangumang palus manenga tisin te.

Hemben te kea tesau Sangumang candak. Sangumang lumpat akan ngambu, buli akan huma, mamasut tisin panengan laok te nah. Sangumang balaku, alem kareh, mendeng ije istana hai tandipah istana maharaja. “gup!! Palus mancugut istana je hai tandipah istana maharaja, mama Sangumang.

Hong hanjewu andau, metoh maharaja misik bara tiroh, ie tarewen sabanen, salenga aton istana hai tandipah istana ai.

“hau, hau...istana eweh je aton tandipah istana kutoh..? Kuan maharaja”. Tumbah kawan mantir raja, “jete istana ayun Sangumang, je salenga mancugut hamalem endau.” Kuan ewen.

Palus  maharaja, harikas, handak manekap mandau, tatekap ladok; handak manekap lunjo tatekap papas, handak manekap dohong tatekap pipis bindang, hakarang uras sala tekap haranan kagogop maharaja. Palus maharaja marentah kare parajurit ayue :

“Ayo tehau akeku Sangumang manaharep aku hetoh....!!”

Ye ewen kawan prajurit tolak akan istana Sangumang, mander parentah maharaja. Sangumang tolak kea akan istana maharaja. Sana sampai maharaja manambang Sangumang mamalus ie tame. Maharaja dia sabar misek Sangumang narai buku sababe salenga aton istana hai ayun Sangumang, labih hai bara istana maharaja.

“Oi, akenku Sangumang, kilen kesahe ikau tau tatau nyalenga, maka istana ayum toh labih hai bara istanangku?” kuan pisek maharaja.

“Ceh, mama ela mamparandah arep, magon hai istana ayun mama.” Kuan Sangumang. “Dia aken, hai istana ayum!” kuan maharaja tinai. “Ander akangku rahasia, aken?”  “Ceh, mama, kilau dia katawan, jetoh nah panatau je pelai taliau apangku bihin.” Kuan tumbah Sangumang.

Maharaja puna juju-juan sinde musuk muneh misek Sangumang. “Ander ih aken, narai karugie ikau mander akan mamam toh?” kuan maharaja. Hamauh tinai Sangumang : “Terai mama mahin bukih, dia mama manenga akan kue indang balaku isin kujang male.” “Takan, takan aken, laku, laku bei palepah kabun kujangku kau, akan balut keton ndue indangm.” Auh maharaja mangatau Sangumang.

“Anu, ma, mahamen angatku manyarita akam.” Kuan Sangumang. “Dia narai ih aken, jetoh rahasia kue ih, jaton oloh je mangatawan.” Kuan maharaja.

Kajaria insanan Sangumang kea narai buku sababe ie salenga tatau : “Kutoh kesahe nah, ma : “Male nah indangku marukat kujang likut istana toh, metoh kue manewah gandang.” Hakarang, tarewen maharaja kilen je aku dia katawan.” Kuan maharaja. Sabar ma, hindai lepah kesahku, kuan Sangumang, haluli manuntung kesah : “Sasadang kakaree, palus indang buli manjuhu isin kujang dengan santan enyoh batue, napok isut pundang saluang. Puna juhu mangat resa-resap toto. Dia katawan narai mawie, salenga pehe kanai limbah kuman, palus aku te, muhun akan jamban, sakalinya mani manesau, puna nampurus sinde, nyamah keroh batang danom toh. Haranan kakeroh batang danom tuntang ewau dia kalaluen, lepah busau kawan laok. Ye ewen kawalan laok je ngapala awi rajan tampahas pakat manenga aku tisin cintamani, uka aku terai mamani. Tuntang tisin te tisin sakti, narai bewei je laku itah uras tau tulus manjadi. Maka bara te aku balaku panatau tuntang istana hai tandipah istana ayun mama toh.” “Oh, kute auh kesah nah aken. Kareh aku marukat kujang aku manampa juhu isin kujang are-are, hayak are santan mangat golong manesau.” Kuan maharaja. “Ela ma!” kuan Sangumang. “Narai kare ela!” Aku mamam ela sampai kalah panatau bara ikau, aku handak kea balaku tisin cintamani bara rajan tampahas te.” Tumbah maharaja, palus ie malihi Sangumang, manalih likut huma, marukat kujang.
Dia mise jam, juhu kujang basantan jari masak, haranan tasang barangai ih gawin maharaja, puna mahimat golong kuman tuntang golong manesau.

Pea kahureh, dia pire katahie, pehe kanain maharaja, puna sudu-sudu sinde angate, maharaja palus mantehus arep akan talihan dia sampet tame akan jamban, puna alahan bara tampurus danom sedot tai maharaja kau nampurak, pruuuuuussss....pruuuuussssssssss!!! Hemben te kea keroh batang danom, alahan bara kakeroh tain Sangumang male, hayak ewau puna jaton tara tanding sinde.

Lepah busau nagau kawan laok je aton melai batang danom. “lalehan kamias tain maharaja toh kuan rajan tampahas, puna handak mampatei itah kawan laok toh ampie gawie. Toh iye keme angat balehe kuan rajan tampahas. Parak kasangit atei rajan tampahas mansukap paran maharaja : “Barrrr!!! Sambar rajan tampahas paran maharaja. “Aduh!! Aduh!!! Kuan maharaja “matei aku, matei aku nyambar tampahas parangku”. Maharaja lumpat bara talian akan istana dia sampet kepan salaware, parak lua-luai sinde. Tara gitan Sangumang, basa maharaja hadari bara talian parak haluai. Sangumang manalih maharaja, tuntang ie hamauh : “Te je kuangku nah ama, ela ikau manomon taloh gawingku, handak patatau arep, halawu kana sambar param awi rajan tampahas. Indu kahawe-hawen.” Kuan Sangumang. “Ela ikau nyarita akan oloh aken, taloh je mawi aku toh”, kuan maharaja dengan Sangumang.

“Dia, ma, dia balang aku manarong ikau akan oloh are, narai taloh gawim.” Kuan Sangumang “Ela aken, ela.” Kuan maharaja nyame-nyame. “Narongku ikau ma, uju gantang bahataku akan ngawa, uju gantang bahataku akan ngaju. Dia balang aku manarong ikau ma. Pelek teken ku inuntungku, bakiwak besaeiku inambingku, narongku ikau.” Kuan Sangumang.

“Ela aken, ela, kareh aku nenga akam bawi jahawen.”kuan maharaja. “Dia aku ma, akan naraiku, akan sawangku lalau kakaree, akan jipengku ewen te betauku. Narongku ikau ma.” Kuan Sangumang.

“Kareh aku nenga akam putir busu, ken, asal ikau dia manarong aku.” Kuan maharaja tinai.
Takinyot Sangumang mahining aran putir busu, palus ie hamauh : “Hau, toto nah ma?” kuan Sangumang. “Toto”. Kuan tumbah maharaja. “Te apang, palus aku ih ekae,” kuan tombah putir busu bara karong, sambil kumi-kumi, awi iye puna handak kea dengan Sangumang je bakena balinga.

Pandak kesah, balang Sangumang manarong mamae maharaja ie palus mangabali arepe dengan putir busu, ewen belom sanang landang melai istana hai.

PETEH PENYANG :
1.      Sala kea gawin Sangumang ewen ndue indange je manakau kujang maharaja. Keleh mimbul kabuat bele itah manduan atawa balaku ayun oloh, tau oloh dia manenga.
2.      Ela lalau bukih dengan kawan kula, panatau dia imbit matei.
3.      Keleh rajin baimbul kare sayur, lombok, puring betung, tuntang kare batang bua.
4.      Amon kuman sasadang ih ela namparuau, tau pehe kanai tuntang tau akan panyakit, kuan dokter.
5.      Ela mangeroh batang danom lepah lumat kareh kawan laok.
6.      Ela bahiri, tuntang mipen ramon oloh. Jete malanggar hukum kasapoloh.