Sabtu, 04 Mei 2013

Sangumang Pajok Behau


SANGUMANG DINUN KANGKURUNG AMAS

Sangumang ewen ndue indue belum melai pasah tana. Gagenep nyelo ewen ndue santar dinun malan. Rakung parei ewen dia puji buang. Uras rajaki pangulih ewen ndue indue puna imberkat Hatalla Ngambu.

Sinde nyelo Sangumang ndue indu kilau bahut malan manana. Kabungas pating parei dia kalaluen, uras bawak parei hasien, lamat-lamatan, paris tampayah mate.

Haranan kahalap parei ewen, dumah kare kawan bakei manyarang tanan Sangumang ndue indue. Kilau wayah lau kawan bakei mambabai tanan ewen. Genep andau, hanjewu halemei Sangumang maharak kawan bakei. Dia tapa harak haranan kakaren kawan bakei te. Bilang dia kalayan, dari puntung lembut puntunge.

Tepa kajariae sangumang dinun piker akale. Sangumang manggau humbang tuntang uei, palus manampa ije buwu. Sana buwu te jari, Sangumang mimbit buwu te manenae intu sungei saran tana. Hung hanjewu andau Sangumang mangakit buwu, ampie dinun ije kungan laok behau je sadang kahai. Narai kahanjak Sangumang. Bagulung Sangumang mimbit laok behau te akan bentuk tana. Balalu Sangumang mampeter arepe intu bentuk tana, laok behau te ajok Sangumang into rombak parae. Sangumang menter langa-langai bentuk tana, nguan arepe kilau oloh matei.

Dia pire-pire dumah kawan bakei handak marubuh tanan Sangumang. Salenga tara gitan kawan bakei Sangumang langa-langai bentuk tana. Ewen tarewen palus mangkariak. mantehau kulae.

“Oii… gulung..kahetoh…. item …!!!” kuan tambakas bakei te. “Narai nah..???” kuan kawan bakei je beken misek. “Item…… kanih..!!” “Akaiiiiiiii….akayahhhh…. “lalehan kapasi-pasie je Sangumang kau matei pajok tunggul rombak parae..!!” Kuan kawan bakei dere-derep.

“Narai itung itah toh dengan hantun Sangumang toh?” kuan tengah kawan bakei… “Has, keleh itah mimbit hantun Sangumang kau akan lewu human itah kanih. itah manampa tabala, kangkurung akae, pasi ampie.” Kuan tengahe.

Ye kawan bakei te meton Sangumang. Sangumang benyem dia gue-guet. Sana sampai human bakei hung tarok kayu kanih. Kawan bakei manampunan kare amas, palus manampa ije kakangkurung. Genep kungan bakei te uras bagawi batukang manampa kangkurung amas akan Sangumang. Sasadang kagantung andau kangkurung amas te jari tatampa, palus kawan bakei manamean (hantun) Sangumang akan kangkurung amas. Limbah te ewen matep kangkurung amas te, balalu mimbite haluli akan bentok tana. Andau jari nampara kaput. kawan bakei buli akan bentuk himba. Buli akan lewu human ewen.

Indu Sangumang pehe atei, awi Sangumang palus hindai buli-buli. “Narai mawi anakku toh je dia buli-buli, andau jari halemei, bahut ie gulung buli.” Kuan atei indu Sangumang. Indu Sangumang balua bara pasah mananjung mangumbang tana, sambil oi…oii… mantehau anake Sangumang. Ampin asi, Sangumang mahining auh tukiuw tuntang auh ledap tanjung indue, palus ie mangkariak, mantehau indu sambil manegah kakangkurung. Oii… umaiii… hetoh aku, aku mel;ai huang kangkurung toh.!” Indu Sangumang nampaliau mahining auh te, kili-kilik indu Sangumang tara gitae kangkurung amas bentuk tana. Sana ie mukei kangkurung te, ie manampayah anake Sangumang aton melai huang kangkurung te. Indu Sangumang hanjak awi anake magun belom barigas. Limbah te ewen ndue meton kangkurung amas akan pasah ewen. Ye Sangumang manyarita pahurui paretei sampai ie aton melai huang kangkurung amas te.

Hung hanjewu andau tara hining oloh lewu, basa Sangumang kanuahan kangkurung amas. Maharaja ewen ndue Langgir tulak kea handak manampayah kangkurung amas te. Uras oloh lewu Hengan tuntang hanjak, ampin rajaki tuah Sangumang ewen ndue indue. Limbah te oloh lewu uras buli, batisa maharaja dengan sawae Langgir je batahan.

“Anu… akenku Sangumang, kilen auh pahurui-pareteie, ikau tau dinun kangkurung amas toh?” Kuan maharaja misek Sangumang. “Hakayah ama… bakahawe-hawen amon aku manyarita akam.” tumbah Sangumang. “Dia en ih aken, narai je mawi ikau mahamen?!” Hung hetoh baya ikei kue minam ih tuntang indum je puna katawan. “ Kuan maharaja. “Dia ama… dia bakae aku mander akam, nantumba angat, puna marapus toto, awi te bakulas aku nyarita akam ma.!”

“Ela kute, aken, nya-nyamah ih, ngesah akan mamam toh.! Ayau aku tau dinun rajaki kilau ikau. Kuan maharaja asi-asi baue.

Kajaria Sangumang manyarita kea bara sulak tamparae tanan ewen ndue indu je nyarang kawan bakei. “Kilau toh kesahe ma. “Parai kue umai toh, puna bahalap, haranan kahalap sampai kamean kawan bakei ewau parei je mangat te. Genep andau aku maharak kawan bakei, dia kalayan sinde. Sampai kajaria aku dinun ije akal, manampa ije buwu, palus manenan buwu te, dinun ije kungan laok behau. Laok behau te nameangku intu rombak para, palus aku menter bentok tana. Ye bakei mimbit aku akan parak kayu, palus manampa kangkurung akangku.”

Hindai lepah kesah Sangumang palus netek maharaja “Sukup!!” sukup aken tawangku jari kesah kau, jewu aku manampa buwu.” Palus harikas buli maharaja dengan Langgir akan istana ewen. Sana sampai humae maharaja palus manampa buwu, ije ale-alem, sempak sawah tuntung kea buwu te.

Sana andau sawah maharaja tulak akan sungei saran tanan Sangumang, dia pire-pire dinun ije kungan laok baung. Gulung kea maharaja manduan laok baung te palus ie hadari akan bentok tana. Nameae laok baung te intu rombang parae, palus ie menter bentuk tana. Dia pire katahie limbah te dumah kea kawan bakei. Sampet tajongon kawan bakei manampayah tege tinai oloh langa-langai bentuk tana.

“Akaiiiiii….. narai tinai je mawi olon kalunen toh, male Sangumang matei pajok tunggul parae, Toh maharaja tinai je matei pajok tunggul. “Jetoh dia kalaluen kapehee tunggul hayak dengan kare parukate. (awi pantik dengan gumi baung te kila-kilau parukat kayu tampayah bakei). “Akaiiii… kapasi-pasie… !” kuan kawan bakei dere-derep.

Ye kawan bakei metun hantun maharaja akan huma lewun ewen. Metoh kawan bakei mimbit maharaja mandai akan hunjun tarok kayu, maharaja mangalit matae manyelek narai je awi kawan bakei te. Tara gitan maharaja iye melai hunjun kayu gantung, palus ie mangkarieng, mikeh marawan, sambil ie hamauh “Babuahhhh….. manjatu karehhhhh..!! Kuan maharaja mangkariak.

Narai taluh ati kawan bakei tarewen salenga hantun maharaja tau bapander. Uras kawan bakei malekak lengee…… “Dummm!!! auh maharaja manjatu akan ngiwa, takana baner kayu. Karenga dia nahepus maharaja. Marak rukang ruat maharaja mihir arepe buli awi bapelek kahange buah baner kayu. Kajaria sampai kea ie hung humae.

Hining awi Sangumang maharaja manjatu bara tarok kayu awi kawan bakei. Ye, Sangumang dumah maja akan eka maharaja. Kua : “Lalehan taloh marapus ikau nah ama ku maharaja, karenga puna toto matei ikau manjatu awi kawan bakei.!” Yete aken taloh marapus aku.! kuan maharaja.

Terai, ma… dia balang kea aku manarung ikau. “Amaku maharaja manjatu bara tarok kayu awi kawan bakei awi manggau kangkurung amas.” Kuan Sangumang. “Ela aken … ela…” kuan maharaja.

Dia balang kea ma.. aku manarung ikau. Uju gantang bahataku behas akan ngawa, uju gantang bahataku behas akan ngaju, bapelek tekenku inuntungku, bakiwak beseiku inambingku, narungku ikau ma, dia baka balang kea….!!” kuan Sangumang.

“Ela….ela aken.. kareh aku nenga akam bawi jahawen.!” kuan maharaja.

“Akan naraiku, ma...!” Akan sawangku lalau kakaree.! Akan jipenku, ewen te betauku..!”

“Ela aken, kareh aku manenga akam Putir Busu..!” “He, apa kuan Putir Busu, palus aku ih ekae..”

“Tutu nah ma..?” kuan Sangumang. “Tutu kuan maharaja asal ikau ela manarung aku mamam toh.”

Yoh ih amon kute kanahuang ama.” kuan Sangumang.

Narai taluh ati Hanjak ih Sangumang palus kawin dengan Putir Busu je eka kahuange.

PETEH PENYANG :
1. Je arae bakei puna aluh kanampie kapintare, tatap bakei kea. Bakei buli bakei.
2. Keleh pintar tuntang harati kilau Sangumang. Batukei gawi tuntang sabar, bahasil rajaki.
3. Ela kilau maharaja je mipen ramun panatau oloh palus maniruk taluh je dia bahalap.
4. Ela manetek pander sarita oloh, awi tau itah dia katawan kajariae sarita te (ela sok katawan)
5.Oloh je bakuhu tuntang dia sabar kinjap mandinu kapehe.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar