Jumat, 05 Juli 2013

KAHIU I



OLOH BAWI BUAH TAMPUT KAHIU (Kesah Toto)

Puluhan nyelo je jari mahalau, hong ije lewu korik tege oloh hatue dengan sawae belum harue mangabali arepe. Ewen ndue melai ije puduk kabuat, kejau helange bara puduk oloh are. Kare oloh intu lewo te mahin dia sapire. Huma pasah oloh lewu te dia lalau are awi kilau ije dukuh kaleka ih.

Hong sinde andau oloh are hayak andau jari balawa uras his-has maatuh kare taloh gawin ewen genep biti. Kute kea oloh hatue je harun mawi pambelome te, ie handak tulak basatiar, tuntang malihi sawae melai pasah kabuate.

Andau hanjewu je benyem tunis, baya batisa oloh bawi te kabua-buate melai pasah, salenga dumah ije kungan “Kahiu” tame akan huang pasah bawi te. Kahiu te manawan bawi jete. Ie mangombak mantehau oloh are, balaku dohop. “Dohop! Dohop!!” kuae, jaton ije biti oloh mahininge. Kahiu palus manamput bawi te akan parak kayu. Kahiu mimbit oloh bawi te akan tarok lentang gantung hai toto. Bawi te dia ulih mawat arepe, tuntang dia tau muhun akan petak awi haranan kagantung tuntang kahain batang kayu te.

Metoh andau halemei banae buli bara satiar, iye manggau sawae jaton ati. Ie mangumbang hapus lewu tuntang misek oloh. Ije biti mahin dia katawan pandarin sawae te. Alem te kea oloh lewu hapumpung hapakat narai taloh je mawi sawan oloh hatue te tuntang narai tiruk ewen manggaue.

Hung hanjewu andau oloh lewu te mantu garantong mangumbang hapus lewu, pasah dukuh, bahu, tana nyelun oloh, hapus kabun pambulan oloh uras ingumbang. Tinai tame kea akan parak kayu sambil manukyiew, mamantu garantong mantehau bawi te. ewen dia ati sundau.

Oloh bawi te sapunae mahining tuntang manampayah ih oloh are mangau ie, tagal ie melai hujung tarok kayu je gantung tuntang atep kahiu te akae nyamee, ie dia ulih ngombak manumbah.

Hapus andau baganti minggu, babula-bulan oloh lewu tuntang banan bawi te peda manggau oloh bawi je hayang te. Ewen mandawa bawi te jari hayang tuntang matei kuan ewen madue.

Hung hila himba kanih, ampie lague bawi te magun belum melai hunjung tarok lentang, iye jari maluas anake. Puna anake kilau anak kalunen ih awi metoh iye namput kahiu ie jari mimbit arepe. Kahiu hatue te maharagu bawi te kilau sawae kabuat, genep andau ie manggau bua himba akan bawi te. Tuntang kea kahiu hatue te cara manakau benang bahalai oloh lewu akan mangahuwut bawi je nampute nah.

Benang bahalai puna are toto melai sarangan kahiu tar ok kayu. Hung sinde andau metoh kahiu te akan himba kejau manggau kare bua kayu. Oloh bawi te mameteng bahalai je aton, manuntong ije-mije. palus muluh bahalai te akan penda. Haranan kakare benang bahalai je inuntung te sampai kea akan petak, palus bawi te mampuhun arepe mahalau benang bahalai te ewen ndue anake. Tepa kea kajariae ewen ndue hanak sampai petak. Sana sampai petak ie hadari bantap baning buli akan lewu, tepa kea sampai lewu. Oloh areh hengan tuntang hanjak awi bawi te magun belum dengan anake. Bawi te tujah haranan kikeh tuntang kaheka. Sana ie barendeng ie manyarita kahiu je manamput iye nah.

Ije andau tinai oloh lewu are biti manalih sarangan kahiu te, ewen maneweng kayu ekae nyarangan tuntang kahiu te impatei awi oloh are.

PETEH PENYANG :
1. Keleh belom pakat oloh are, ela rajin belom ngabuat, bahali hakadohop, tuntang bahali halaku hatenga, hatalisih. Mangat ke je pakat oloh are.

2. Amon halisang ela lalau katahie malihi lewu huma, kabali-baluh, kawan anak jarian, mikeh kajake kasasat manaripi ewen.

3. Amon itah jake sasat ela bageto kaharap. Imbit huang lakudoa. Aton jalan bara Hatalla tau mandohop itah.

4. Manga-mangat je potok galanggo, dia manyama je bua dango, manga-mangat belom intu parak kayu, dia manyama belum melai lewu.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar