Senin, 29 Oktober 2012

Tamparan Asal Pulau Nusa


KESAH PULAU NUSA

Huran tege oloh je arae Nusa, ie belum dengan sawae tuntang ije sindahe, haranan manggau ampin eka je patut belum, je tau eka malan manana, malaok, marengge, ye ewen telu murik sungei Rungan, palus bajanda melai hung ije lewu. Hung Sinde katika Nusa tulak akan parak kayu, manggau akan balut panginan ewen telu awi sadang kea kalau kanai ewen. Ye, metuh Nusa mananjung salenga ie manampayah ije kabawak tanteluh je hai tutu.

"Haw, kilau tanteluh metu ampie tuh" kuan atei Nusa. "Pas, tutu akan balut," kuan Nusa. balalu Nusa buli mimbit tanteluh te. Sana sampai huma, Nusa balalu manyuhu sawae maluntuh tanteluh te. “Has andi, gulung maluntuh tanteluh tuh, tege sundauku endau, tanteluh hai, sukup akan itah telu. “Gulung ih, aku paham bala’u.” kian Nusa.

“Haw, aka..... aku dia bahanyi maluntuh tanteluh kau, awi mias ampie kahai.” Anga-angat katawangku tanteluh narai je kau.” kuan sawan Nusa. “Dia aku aka, dia.” “Yoh! kuan Nusa amun ikau dia, kareh aku ih maluntuhe. Nusa, maluntuh tanteluh te kabuat, para kasingie dengan sawae awi dia hakun.

Handak ije ale-alem Nusa maluntuh tanteluh te, harue tau masak. Sana jari masak, te Nusa mampisik sawae dengan sindahe. “Has, kuman ndai, tanteluh jari masak”. kuan Nusa. “Dia aku kuan sawan Nusa. Kute kea sindahe, dia bahanyi kea kuman tanteluh te. Palus ewen ndue batiruh tinai.

“Tiwas ketun, dia hakun” kuan Nusa, aku kabuat ih je kumae.” Ye Nusa kuman tanteluh te kabut ih, sampai lepah tanteluh te. Limbah te Nusa, batiruh kea.

Hung hanjewu andau, Nusa misik bara tiruh, ie tarewen salenga lepah pupus bulue, lengee-pai, biti berenge, lembut kilau dirap, koto-kotor, randa-randang. Hapus biti-berenge uras bagatel. Te Nusa manggayau gatel biti-berenge te, sampai ie manyuhu sawae dengan sindahe, manggayau gatel hapus biti-bereng Nusa. Dia je sasar ranai gatel te, malah jajuan nyangit. Ye, Nusa manyuhu sindahe manggau oloh lewu je tau mandohop manantamba gatel te.

Sasar tahi, sasar nyangit kotor upak tuntang gatel bereng Nusa, kajaria saluh manjadi kilau tisik (kilau tisik handipe) je hai tutu, kuntep hapus biti-bereng Nusa. Limbah te bitin Nusa jajuan hai, jajuan memanjang. Sakalinya Nusa te, saluh manjadi kilau “naga”, biti-bereng panjang kilau naga hatisik, tapi kuluke magun kilau kalunen.

Jadi kuan Nusa, dengan sawae. "Oo andi, aku balaku maaf dengam. Ampie tanteloh je kinangku nah, tanteloh naga. Aku tuh tau saluh manjadi naga. Jete awi kasalangku. kuman taluh barangai. Ampie kilau jari bagingku kilau tuh. Keleh andi sabar tuntang manyarah te akan taluh handiai."

Sawan Nusa, puna pehe ateie. Tapi ie dia ulih hamauh en-en, awi dia iye katawan kanampie tau manangkaluli je jari terjadi te.
Sadang katahie kea sindah Nusa dumah dengan kare ungkup lewu, tapi ewen mahin dia ulih marima narai je mawi Nusa, tuntang dia ati tatamba akae.

Ye hung hanjewu andau, Nusa puna saluh manjadi ije “naga”. Balalu Nusa balaku dohop dengan kare ungkup lewu uka ewen tau manggaling bitin Nusa akan sungei.

Awi karen biti oloh lewu tepa kea ewen ulih manggaling bitin Nusa je panjang tutu, tuntang kahai malabien bara kare batang enyuh.
“Aduh... aduh....” kuan Nusa... “balau aku tuh. “dohop gau akangku kare lauk akan panginangku”.

Ye oloh lewu uras harikas manggau kare lauk akan panginan Nusa.

“Sana andau lius kaput, Nusa mameteh dengan sawae. “Oo... andi... amun alem tuh tege ujan papak panggar, nyahu kilat tuntang danum suhu, aku kakam tuh akan masuh sungai Kahayan kanih, palus manitu tumbang. Aku akan malihi ikau dengan andim. Yoh jetuh puna bagin ayungku.

Sawan Nusa puna pehe ateie. Tapi puna jatun taluh ati je tau mawat banae te, ie baya tau mananturu danum matae, manangis masi arep.

Pea hureh, pas, metuh gantung alem, nyahu kilat, ujan papak panggar, danum suhu dumah, palus Nusa te bahantung akan hila tumbang Kahayan. Oloh lewu tuntang sawan Nusa baya manure manampayah Nusa masuh pahayak danum suhu te.

Sana sampai hung ije luwuk handelem hila ngawa, Nusa tende. “Aku tende hetuh, aku handak manggau panginangku”. kuan atei Nusa.
Ampie lague, kawan laok hung hete, pehe atei ewen manampayah pandumah Nusa nah, je kambu kahai, kapanjang bitie, je dia sanunuh ampie.

Ye, kawan laok, hapumpung maniruk narai ampin carae mandari naga (nusa) te.
“Narai ampin akal itah.?” kuan laok je hai dengan laok beken.
“Oo, purah ih” kuan laok saluang, “kareh aku mansuman akan naga (nusa), basa tege naga hai bara laut kanih handak manyarang ie.”

Ye, laok beken uras, maiyoh auh saluang te. Palus saluang mangguang Nusa. (saluang bahanyi manukep naga (nusa) awi pikire, dia mungkin nusa manelen ie awi ie kurik). Palus saluang manaharep nusa, pura-pura mamparahan baue matae je pehe ateie.

“Haw, narai mawi ikau nah saluang?” kuan nusa.
“pea aku dia pehe atei ku” kuan saluang, awi tege naga je hai, handak manyarang ikau ka hetuh. ie te naga bara laut kanih.” kuan saluang.

“Haw, babujur, saluang, ela hure-hureh dengangku. “Kareh ie keme angate, amun ie bahanyi manyarang aku hetuh.!” (kuan naga nusa)

“Ye ih amun kilau te” kuan saluang, salawah atei ku mahining, amun ikau bahanyi manaharep ie.”aku puna bungu-bungut angatku mamikir akam."

Limbah te naga (nusa), mamasang kare pangatawae, manatap arepe, madue manaharep pandumah naga bara laut kanih.
Benye-benyem laok saluang te, manukep balikat naga nusa, palus, manangkariak : “ AWAS!!!! Naga Laut Dumah!!!!!

Mahining tangkariak laok saluang, nusa takejet, palus iye, mules salenga manyambar kalikut, sakalinya tasambar ikuhe kabuat. Sawuh sungai Kahayan te, naga nusa puna mengira tege musuh bara tumbang kanih, sasar sawuh kea ie manyambar.

Sakalinya naga te manyambar ikuhe kabuat, ie mangirut ikuhe, lepah bahimang ikuh naga (nusa) te

“Hakayah...... lehan je aku bahimang tuh ? (kuan naga nusa) Kalah aku tuh naharep naga laut." (Dia ie katawae ie te baya manyambar arep kabuat, impahumung awi saluang).

Palus saluang mantehau kare laok beken, mangirut himang naga (nusa) te, sasar paham bahiman naga te, kajariae lepah dahan naga (Nusa) balalu ie matei.

Haranan katahie, awi kare kawan laok kuman isin naga je je jari matei nah, kajaria baya batisa tulang naga nusa te ih. awi katahie kea, kerangka tulang naga nusa te, inumbu kare lumut, inutup kare sahep kayu, sasar andau bulan nyulu, baabad-abad, kajaria awan hantun naga nusa te saluh manjadi Pulau Nusa.

Awi te amun itah manantuanie, sampai wayah tuh, Pulau Nusa te, kulak-kelok sama kilau bitin handipe Naga.Pulau Nusa te tukep lewu Tumbang Nusa.

PETEH BARA KESAH :

1. Babuah ma’atuh taluh gawi. Keleh rangka-rangkah, imikir tutu-tutu helu, amun jari talanjur bahali tau undur.

2. Amun tege panginan je dia itah katawan pandumahe, en tau kinan atawa dia, rende-rendeng. Ela sampai je te tau manyasat, atawa panginan te tege racun, dan tau manampa kare panyakit akan itah.

3. Awas!! Are panginan taluh ihup wayah tuh, je tau merusak itah bakas tabela, kilau NARKOBA, Minuman oplosan, OBAT NYAMUK, RUNDAF dll. Are bukti jari matei. Ela cuba-cuba.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar